maandag 22 augustus 2016

Land of the Free. Home of the Brave

ANALYSE

Louisiana is de spiegel waarin de VS niet durft kijken

De VS wordt getroffen door de zwaarste ramp sinds orkaan Sandy. In het zuidelijke deel van Louisiana vielen reeds dertien doden en werden veertigduizend woningen vernield door overstromingen. Toch kwam de mediaberichtgeving maar erg traag op gang en vallen vooral enkele stiltes in de berichtgeving op. Dat heeft zo zijn redenen.
vrijdag 19 augustus 2016

Vindt u dit artikel de moeite? Geef ons dan uw fair share.

Louisiana is een staat die wel wat gewend is als het op stormen en overstromingen aankomt. Haast ieder jaar komt er wel een orkaan aan land en dan is het alle hens aan dek, want het grootste deel van zuidelijk Louisiana bestaat uit laaggelegen en dus kwetsbare moerassen en ‘wetlands’. Die moerassen maken delen uit van de reusachtige Mississippi-delta, een gebied waarin het onderscheid tussen vaste land en kust soms nauwelijks te maken is.
Toch worden de extreme regenval van de voorbije week en de daarmee gepaard gaande overstromingen, zelfs naar Louisiaanse normen, uitzonderlijk genoemd. Vele inwoners getuigen dat ze nog nooit een dergelijke regenval en overstromingen hebben gezien. Experts verkondigen dat een storm van dit kaliber maar één keer om de vijfhonderd jaar plaatsvindt.
Het overstromingsgebied situeert zich vooral rond de iets meer landinwaarts gelegen stad Baton Rouge. In de omgeving van Baton Rouge werden vele tienduizenden mensen verrast door het snel stijgende water. Naar schatting veertigduizend woningen zouden onbewoonbaar zijn, en minstens evenveel woningen zijn zwaar beschadigd. Hoe langer het water zal blijven staan, hoe ernstiger de waterschade zal worden. Vele mensen zijn al hun bezittingen kwijt en overnachten in haastig geïmproviseerde opvangplaatsen.
Ondanks de enorme omvang van de ramp, werd er nauwelijks aandacht aan besteed in Amerikaanse media. Pas toen gewone Amerikanen via sociale media opriepen om over de overstromingen te berichten, schoot de mediamachine langzaam in gang. De New York Times gaf zelfs gewoon toe dat ze te laat en te weinig bericht hebben. USA Today gaf dan weer aan dat de berichten die ze uiteindelijk toch plaatsten over de ramp in Louisiana nauwelijks gelezen werden.
De conclusie is hard: de VS en de rest van de wereld lijken gewoon niet wakker te liggen van de overstromingen. In de lijst van trending topics die Google bijhoudt, stond Louisiana vanochtend op de 35ste plaats. Om een idee te geven van hoe laag dat is, op de 34ste plaats stond het South Carolina Gamecocks football.
Ook president Obama voelt zich tot op heden niet genoodzaakt om zijn vakantie te onderbreken. Gisteren postte hij nog een foto van zichzelf op twitter terwijl hij aan het golfen was. Hillary Clinton reageerde vooralsnog evenmin. Van de groeiende verontwaardiging hieromtrent profiteert vooral Trump. Hij kondigde aan het rampgebied vandaag te bezoeken. Het bezoek van Trump aan Lousiana stond meteen op de vijfde plaats van trending topics.

Sociale kloof

Wat zegt het over een land en zijn media wanneer het bezoek van een presidentskandidaat aan een rampgebied tien keer meer aandacht krijgt dan de ramp zelf? Het is een vraag die nu ook aarzelend en met schaamrood op de wangen wordt opgeworpen in sommige Amerikaanse media. 
De verklaring die vaak wordt gegeven is dat de overstromingen in Louisiana op een moment vallen waarin andere onderwerpen met de aandacht gaan lopen: de presidentsverkiezingen, de Olympische Spelen en de bosbranden in Californië. Sommige commentatoren werpen zelfs op dat de storm minder aandacht kreeg omdat hij, in tegenstelling tot meeste superstormen, geen naam had.
Het is een verklaring die nauwelijks een antwoord biedt: de vraag is immers nog steeds waarom die andere evenementen meer aandacht sorteren dan een grootschalige ramp. En waarom een storm die een ramp veroorzaakt een naam moet krijgen vooraleer er over de ramp kan bericht worden. Dat er een zware storm op komst was, was ook algemeen geweten. Er werd op voorhand voor gewaarschuwd. Maar bijna geen enkel medium vond het nodig om alvast een reporter naar het gebied te sturen. 
Het zijn bedenkingen die des te pertinenter worden, wanneer we het gebrek aan mediaberichtgeving over Lousiana vergelijken met de overload aan aandacht voor orkaan Sandy die in 2012 langs de Oostkust raasde. Onder meer de stad New York kreunde toen onder overstromingen en zware stormschade. Sandy was een even zware storm als de storm die Louisiana trof deze week.
Eén van de (zelden vernoemde) factoren die wellicht een cruciale rol speelt, is het feit dat Louisiana een perifere staat is in sociaal opzicht. Louisiana is een arme staat met een gat in zijn begroting van ruim 2 miljard dollar en die vooral bevolkt wordt door arme Afro-amerikanen. Metropolissen als New York of Los Angeles zijn er niet. De bekendste stad in de omgeving is New Orleans, maar die stad is in de ogen van veel Amerikanen ‘verloren’ sinds Katrina. En ook dat heeft veel te maken met het feit dat de bevolking vooral arm en zwart is. Het gebrek aan media-aandacht is dus vooral een symptoom van een bijzonder sterke sociale tweedeling in de Amerikaanse samenleving.

Olie en gas

Er is nog een onderwerp waar vooral over gezwegen wordt, namelijk klimaatverandering. Hoewel het onmogelijk is om een causaal verband aan te tonen tussen de specifieke storm die Louisiana afgelopen week trof en de opwarming van het klimaat, past dit soort stormen wel perfect in wat we mogen verwachten van een opwarmende aarde. Wetenschappers wijzen erop dat opwarming leidt tot meer en zwaardere regenval en meer stormen.
Feit is ook dat de kust van Louisiana steeds meer erodeert, in combinatie met een stijgende zeespiegel zorgt het ervoor dat de kustlijn van Louisiana verder landinwaarts opschuift. Ieder jaar verdwijnt maar liefst twintig vierkante mijl land in de zee.
Dat is grotendeels het gevolg van menselijk ingrijpen in de Mississippi-delta. In de Mississippi-delta wordt gas en olie gewonnen. Om die grondstoffen tot op het land te krijgen werden de voorbije eeuw talloze kanalen gegraven door de moerassen en de wetlands. Het gevolg is dat zeewater langsheen die kanalen tot steeds verder in de moerassen kan doordringen en zo het bestaande en kwetsbare land doet eroderen.
Evolutie van de kustlijn in Lousiana
Op die manier maakt de olie- en gaswinning zichzelf onmogelijk in de delta. Want net door de erosie komen pijpleidingen bloot te liggen en wordt de industriële infrastructuur bedreigd. Om de olie- en gasindustrie veilig te stellen zal er massaal moeten geïnvesteerd worden in onder meer dijken en dammen.

Spiegel

Louisiana weet zich geconfronteerd met een moordend dilemma: om de voornaamste industrie en bron van inkomsten veilig te stellen moet er zwaar geïnvesteerd worden, maar de staat balanceert nu reeds op de rand van het failliet. Bovendien is het die olie- en gasindustrie die zowel op korte termijn (erosie) als op lange termijn (stijgende zeespiegel, klimaatopwarming) de staat steeds kwetsbaarder maakt voor rampen. Het grootste slachtoffer daarvan is de bevolking van Louisiana zelf, waarvan een groot deel nu reeds onderaan de sociale ladder bengelt en nauwelijks een nieuwsbericht waard is.
Elf jaar na Katrina, houdt het zuiden van Louisiana de VS opnieuw een spiegel voor. En de vraag is ook nu weer of de bewindsvoerders in Washington in die spiegel willen kijken. Afgaand op de berichtgeving kunnen we het antwoord op die vraag helaas reeds raden

Geen opmerkingen:

Peter Flik en Chuck Berry-Promised Land

mijn unieke collega Peter Flik, die de vrijzinnig protestantse radio omroep de VPRO maakte is niet meer. ik koester duizenden herinneringen ...